"Детальне кулдан упкындырмаска: элеккеге түрәләрне эшкә алганда эш бирүчегә ничек хаталардан качарга"

2025 елның 12 августы, сишәмбе

"Детальне кулдан упкындырмаска: элеккеге түрәләрне эшкә алганда эш бирүчегә ничек хаталардан качарга"
Яңа Чишмә районы башлыгының коррупциягә каршы көрәш мәсьәләләре буенча ярдәмчесе Ирина Игоревна Лобачева элекке түрәне ялларга теләгән компаниягә нинди адымнар ясарга кирәклеге турында сөйли.
- Ирина Игоревна, элеккеге түрәләрне яллаганда эш бирүчеләр нинди төп хаталар белән очраша?
- Иң киң таралган хата-ул түрәнең элеккеге хезмәт урынына хәбәр итү бурычын игътибарсыз калдыру. Россия Федерациясе Хезмәт кодексының 64.1 маддәсе нигезендә, эш бирүче хезмәт шартнамәсе (яки граждан-хокук шартнамәсе) төзелгән көннән алып 10 календарь көн эчендә, әгәр аның буенча түләү 100 000 сумнан артып китсә) мондый эшкә урнашу турында дәүләт органына, җирле үзидарә органына яки хезмәткәр дәүләт яки муниципаль хезмәт вазыйфасын биләгән башка оешмага язмача хәбәр итәргә тиеш. Күп кенә компанияләр йә бу хакта оныталар, йә җитди куркынычлар китереп чыгара торган таләп турында белмиләр.
- Мондый белдерү нинди булырга тиеш? Анда нинди мәгълүмат кирәк?
- Белдерү - рәсми документ ул, анда яңа эшкә урнашу турында тулы мәгълүмат булырга тиеш. Анда барлык детальләрне – фамилиядән алып вазыйфаи бурычларга кадәр һәм эшкә кабул итү турында боерык номерын күрсәтергә кирәк.
Мәгълүмат никадәр тулырак булса, элеккеге хезмәт урыны ягыннан мәнфәгатьләр конфликтын тикшергәндә сораулар һәм тоткарлыклар барлыкка килү ихтималы шулкадәр азрак.

- Бу тәртипне үтәмәгән өчен эш бирүчене нинди нәтиҗәләр көтә?
– Бу өлкәдә хокук бозулар иртәме-соңмы ачыклана-мәсәлән, прокуратураның планлы тикшерүе барышында. Мәгълүматны тапшырмаган яки аны билгеләнгән тәртипне бозып тапшырган өчен РФ КоАПның 19.29 маддәсе буенча административ җаваплылык каралган. Штрафлар шактый зур: компаниянең вазыйфаи затлары өчен (мәсәлән, директор өчен) – 50 000 сумга кадәр, ә юридик оешманың үзе өчен – 500 000 сумга кадәр. 
- Мондый белдерү процедурасының төп максаты нәрсәдә? Ни өчен бу дәүләт өчен шулай мөһим?

- Төп максат-мәнфәгатьләр конфликтын булдырмау. Дәүләт элеккеге вазыйфасында алган үзенчәлекле белемгә, элемтәләргә һәм мәгълүматка ия булган элеккеге хезмәткәр аларны дәүләт яки муниципалитет мәнфәгатьләренә зыян китереп, үзенең яңа коммерцияле эш бирүчесе файдасына файдаланмый дип ышанырга тиеш. Хәбәрнамә дәүләт органына яки муниципалитетка мондый конфликт килеп чыкмыймы икәнлеген бәяләргә мөмкинлек бирә.
- Мәнфәгатьләр конфликты булу-булмавы турында кем һәм ничек карар кабул итә?
– Бу карарны муниципаль хезмәткәрләрнең хезмәт тәртибенә карата таләпләрне үтәү һәм элек чиновник эшләгән орган мәнфәгатьләре конфликтын җайга салу комиссиясе кабул итә. Килгән һәр хәбәрнамә комиссия тарафыннан җентекләп карала. Ул чиновникның элекке вәкаләтләре характерын, аның яңа бурычларын, яңа компаниянең эшчәнлек өлкәсен һәм ул элек кабул иткән карарларга йогынты ясау мөмкинлеген анализлый. Әгәр дә комиссия җентекле тикшерүдән соң мәнфәгатьләр конфликты булуын ачыкласа, оешманы элеккеге хезмәткәрне эштән чыгарырга мәҗбүр итәргә мөмкиннәр.

- Түрәне эштән чыгарганнан соң бу чикләүләр күпме вакытка кагыла?
- Эш бирүченең хәбәр итү бурычы һәм мәнфәгатьләр конфликтына тикшерү мөмкинлеге чиновникны дәүләт яки муниципаль хезмәттән азат иткәннән соң ике ел дәвамында гамәлдә була. Әлеге срок узгач, әлеге процедура инде кулланылмый.

ЯҢАЛЫКЛАРГА ЯЗЫЛУ
Сайттагы барлык материаллар лицензия буенча тәкъдим ителә:
Creative Commons Attribution 4.0 International