Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетында «Мәдәният» милли проектын гамәлгә ашыру һәм 2024 елда федераль мәдәни вакыйгаларны үткәрү турында брифинг узды.
Брифингта Татарстан Республикасы мәдәният министры Ирада Әюпова, ТР Яшел Үзән муниципаль районы башлыгы урынбасары Николай Бызин, «Татарстан Республикасы Милли музее» ТР ДБУ генераль директоры Алиса Вяткина, «Татарстан Республикасы Милли китапханәсе» ТР ДБУ директоры Мәдинә Тимерҗанова, «Татарстан Республикасы мәдәният өлкәсендә инновацияләрне кертү һәм традицияләрне саклау ресурс үзәге» ТР ДБУ директоры Алсу Мифтахова катнашты.
2023 елда «Мәдәният» милли проектын гамәлгә ашыру кысаларында Татарстан Республикасында 3 төбәк проекты «Мәдәни мохит», «иҗади кешеләр», «цифрлы мәдәният»гамәлгә ашырылды.
«Мәдәни мохит» төбәк проекты кысаларында 2023 елда 13 мәдәният йорты ремонтланган, 8 авыл мәдәният йорты төзелгән, Түбән Камада музыка мәктәбе һәм Баулы, Кукмара, Яшел Үзән, Арча районнарында 4 музей яңартылган, и. К.Тинчурин һәм Татарстан районнарында 5 музей, 3 модельле Муниципаль китапханә булдырылган, шулай ук Яшел Үзән районында музыкаль театрда һәм Буада район мәдәният йортында ремонт узган.
«Иҗади кешеләр» төбәк проекты кысаларында 2023 елда -4529 белгеч өзлексез белем бирү үзәкләре базасында квалификация күтәрү узды. Алар өчен илнең 13 югары уку йортында, шул исәптән Санкт-Петербург дәүләт мәдәният институтында, Россия Дәүләт махсуслаштырылган сәнгать академиясендә, Россия театр сәнгате институтында ГИТИС укыту оештырыла.
Шулай ук иҗади кешеләр төбәк проекты кысаларында 3 масштаблы фестиваль проекты и. Ф.Шаляпин исемендәге Халыкара классик балет фестивале. Р.Нуриева, төрки халыкларның «Нәүрүз»Халыкара театр фестивале. 2 күргәзмә проекты Россия Сәнгать академиясенең фәнни – тикшеренү музее җыентыгындагы күргәзмә Рафаэль ярдәме алды. Версияләр, күргәзмә Архангелогородские изразцы музей-тыюлык Остров-град Свияжск.
«Цифрлы Мәдәният» проекты кысаларында креатив индустрияләр мәктәпләре булдыру дәвам итә. Мондый мәктәпләрдә уку 4 юнәлеш буенча алып барыла: Дизайн, Анимация, Фото-видео җитештерү, интерактив компьютер технологияләре.
Исегезгә төшерәбез, Татарстанда беренче креатив индустрияләр мәктәбе 2022 елда И.и. Н.И.Фешинның "Кышкы Уеннар" Китабы. 2023 елда Әлмәт һәм Түбән Камада тагын 2 креатив индустрия мәктәбе булдырылды.
«Цифрлы Мәдәният» проекты ярдәмендә шулай ук мәдәният һәм кинематография өлкәсендә чаралар үткәрелде, шул исәптән Казан шәһәрендә китап басмаларын цифрлаштыру.
Яңа объектлар ачу, зур мәдәни чаралар үткәрү Россия Федерациясе Президенты Владимир Путин җитәкчелегендәге Россия Федерациясе Хөкүмәте, Россия Федерациясе Мәдәният министрлыгы ярдәме белән мөмкин булды.
"2024 елда Татарстан Республикасында «Мәдәният»милли проектын гамәлгә ашыру дәвам итә. Мәдәни байлыкны саклау, мәдәни традицияләрнең дәвамлылыгын тәэмин итү, һөнәри сәнгатькә һәм иҗатның барлык формаларына ярдәм итү, җәмгыятьнең мәдәни потенциалын үстерүне тәэмин итүче мәдәни инновацияләр, аларны Россиянең барлык почмакларында һәм аннан читтә трансляцияләү - бу милли проектның максатчан өстенлекләрен билгеләүче төп нокталар», - дип билгеләп үтте Ирада Әюпова.
«Мәдәни мохит» төбәк проекты кысаларында 2024 елда 14 яңа объект ачу планлаштырыла. Апас һәм Әлки муниципаль районнарында 45 һәм 100 урынга исәпләнгән яңа авыл мәдәният йортлары барлыкка киләчәк. Сарман муниципаль районында Сарман балалар сәнгать мәктәбенә капиталь ремонт ясалачак. И.Г. Шакирова. Капиталь ремонт Яшел Үзән муниципаль театрында һәм музеенда, Баулы муниципаль районының Туган якны өйрәнү музеенда узачак, шулай ук Кукмара муниципаль районында урнашкан «Родигиннарның Валяль фабрикасы, 1870-нче еллар» мәдәни мирас объектында ремонт-реставрация эшләре узачак.
Яңа елда 3 музей - Тәтеш крае тарихы музее, «Казан арты» Арча тарихи-этнографик музее, Алабуга дәүләт тарихи-архитектура һәм сәнгать музей-тыюлыгы техник яктан җиһазландырылачак.
Алабуга, Чүпрәле һәм Кукмара муниципаль районнары территориясендә яңа модель китапханәләр барлыкка киләчәк.
«Иҗади кешеләр» региональ проекты ярдәмендә өзлексез белем бирү үзәкләре базасында 1218 белгеч квалификация күтәрәчәк. Программада катнашучылар өчен укыту илнең мәдәният өлкәсендәге әйдәп баручы югары уку йортларында, шул исәптән Казан дәүләт мәдәният институтында уза.
«Цифрлы мәдәният» төбәк проекты буенча китап һәйкәлләрен цифрлаштыру дәвам итәчәк. Шулай ук 2024 елда элек төзелгән һәм ачык виртуаль концерт залларын актив куллану дәвам итәчәк.
2024 елның 1 февраленнән Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы гаилә абонементы акциясен башлап җибәрде, ул төрле типтагы учреждениеләр үткәргән чараларга, мәсәлән, театр плюс музейга, уртак мастер – класска бару мөмкинлеге белән тарала. Шуңа бәйле рәвештә әйдәп баручы мәдәният учреждениеләре бюджет гаилә ялы өчен күп санлы тәкъдимнәр һәм программалар әзерләгән.
2024 елда Татарстанда Төркмәнстан, Кыргызстан, Мексика мәдәнияте көннәре, Әзербайҗанда, Иранда, Мисырда һәм Пермь краенда Татарстан мәдәнияте көннәре, шулай ук халыкара һәм төбәк-ара характердагы башка зур чаралар планлаштырылган.
2024 елның төп күчмә Сабантуйлары:
• Көньяк Сабантуй, Сочи шәһәре, Краснодар крае
• Каспий Сабантуе, Әстерхан шәһәре, Әстерхан өлкәсе
• Төрки Сабантуй, Таулы Алтай шәһәре, Алтай Республикасы
• XIV Бөтенроссия авыл Сабантуе, Пермь краеның Барда муниципаль округы Барда авылы
• IV Халыкара шахтерлар Сабантуе, Прокопьевск шәһәре, Кемерово өлкәсе
• XXIV федераль Сабантуй, Йошкар-Ола шәһәре, Марий Эл Республикасы
• Балтыйк Сабантуе, Калининград шәһәре, Калининград өлкәсе
• II Халыкара Иртыш Сабантуе, Омск шәһәре, Омск өлкәсе
Быел Казанда Бөтенроссия Китапханә конгрессы, Федераль музей форумы, «Алтын минбар» мөселман киносының юбилей фестивале, икенче Бөтенроссия фольклориадасы һ. б. узачак.
Бөтенроссия Китапханә конгрессы 2024 елның 19-24 маенда узачак. Исегезгә төшерәбез, Татарстан Республикасы 2023 елда «Россиянең иң укучы төбәге» Бөтенроссия конкурсының «Россиянең әдәби флагманы» номинациясендә җиңү яулады. Республикага Роберт Миңнуллин исемендәге Республика балалар китапханәсенең «күчмә китапханә» проекты җиңү китерде.
2024 елның 27 маеннан 2 июненә кадәр Казанда республикабызның мәдәни тормышында мөһим вакыйга - «Нәүрүз»VIII Халыкара театр-мәгариф форумы узачак. Форумда катнашучылар өчен традицион рәвештә актерлык осталыгы, курчак театры актеры һәм режиссеры сәнгате буенча мастер-класслар, Менеджмент, PR-технологияләр, сценография, театр тәнкыйтьләре, театрның әдәби һәм сәнгать-постановка өлеше эше буенча семцияләр һәм семинарлар үткәреләчәк. Фестиваль-форумның педагоглары Россия һәм БДБ илләреннән театр сәнгате һәм менеджментның әйдәп баручы белгечләре булачак.
Форумның хедлайнеры итеп Төркия дәүләт театры (Анкара шәһәре) көтелә, ул Фәрит Бикчәнтәев куелышында «Гонзагоны үтерү» спектаклен алып киләчәк.
Бөтенроссия балалар фольклориадасы 2024 елда Казанда 19-23 июньдә узачак, анда Россиянең төрле төбәкләреннән 1 меңнән артык катнашучы катнашачак.
Безне 24-27 апрельдә тагын бер федераль дәрәҗәдәге проект көтә - "музей маршрутлары". Бу бөтен ил буенча музей эшчәнлеген үстерүдә зур ярдәм.
"Безнең көчебез Татарстанның күпмилләтле халкы бердәмлегендә. Без традицион рәвештә республикада яшәүче халыкларның бәйрәмнәрен бик югары дәрәҗәдә үткәрәбез. Аларда һәр халыкның традицияләрен тапшыру механизмнары салынган», - дип өстәде Татарстан Республикасы мәдәният министры.
"Узган ел ел үзенчәлекләренең берсе - «Татарстанның мәдәни башкаласы» республика конкурсын уздыру, аның кысаларында ел дәвамында республика муниципаль берәмлекләренең мәдәният көннәре үтте.
Быел без дә бу яхшы традицияне дәвам итәбез. Проектны ТР Рәис Рөстәм Нургали улы җылы хуплады", - дип билгеләп үтте Ирада Әюпова.